Osobowość to zestaw cech, które wyróżniają jednostkę. Cechy takie jak ekstrawersja, otwartość na nowe doświadczenia, narcyzm lub ugodowość, które niektórzy ludzie wykazują silniej niż inni. Ale tylko dlatego, że termin taki jak „niezgodny” opisuje kogoś dobrze, nie oznacza, że ta osoba koniecznie chce taka być. Prokrastynatorzy mogą chcieć stać się bardziej sumienni; osoby skłonne do przygnębienia mogą mieć nadzieję na większy optymizm; nieśmiały może pragnąć być duszą towarzystwa. Wiele osób chce zmienić jakąś cechę swojej osobowości.
Psychologowie stwierdzili, że miary cech osobowości wydają się być dość stabilne w okresie dorosłości. Jednak badania wskazują, że jest miejsce na ewolucję osobistą, zwłaszcza w długich okresach dojrzewania jednostki. I niezależnie od tego, czy ktoś przechodzi przemianę osobowości, czy nie, przy odrobinie potu i odrobinie szczęścia można wyrwać się ze starych wzorców zachowań i zachowywać się bardziej jak osoba, którą chce się być.
Tak spójna, jak osobowość może pozostać z dnia na dzień, badania wskazują, że dorosła osobowość jest bardziej plastyczna, niż kiedyś sądzono. W badaniach ludzie wydają się zmieniać średnio wraz z wiekiem wykazując oznaki dojrzewania, które można zmierzyć za pomocą kwestionariuszy osobowości. Celowa próba zmiany własnej osobowości to inna sprawa, ale badania również badały sposoby robienia tego.
Czy można zmienić swoją osobowość?
Prawdopodobnie. Badania sugerują, że ekstrawersja, sumienność, ugodowość i stabilność emocjonalna to cechy, które można celowo zwiększyć, chociaż nie wiadomo jeszcze, jak trwałe są takie zmiany. Wydaje się również, że wymagają aktywnego zaangażowania w wysiłki zmierzające do zmiany ale sama chęć prawdopodobnie nie wystarczy.
Czy osobowość zmienia się z wiekiem?
Tak, dla wielu osób tak. Badania sugerują, że ludzie stają się na przykład spokojniejsi i bardziej wrażliwi społecznie oraz średnio mniej narcystyczni. Pomysł, że ugodowość, sumienność i stabilność emocjonalna mają tendencję do wzrostu wraz z wiekiem, został nazwany „zasadą dojrzałości”. Jednocześnie ludzie wykazują wyraźną spójność pod względem tego, jak ich osobowości porównują się z osobowościami ich rówieśników, więc ktoś, kto jest bardziej narcystyczny niż większość, może pozostać taki przez lata.
Jak bardzo człowiek może się zmienić?
Chociaż może nie stać się „inną osobą”, w ciągu życia osoba może wykazywać znaczny wzrost lub spadek poziomu pewnych cech osobowości. Wiele czynników może prowadzić do zmian osobowości. Genetyka wpływa na rozwój cech osoby w miarę jej dorastania, a badacze osobowości twierdzą, że ważne zmiany życiowe (takie jak zawarcie małżeństwa) i nowe role społeczne (takie jak praca) mogą również zmienić cechy osobowości. Badania wskazują, że terapia może wywołać zmianę, zwłaszcza na cesze neurotyczności.
Jak zmienić negatywną osobowość?
Jednym ze sposobów na zmianę „negatywnej osobowości” jest leczenie przez specjalistę ds. zdrowia psychicznego, zwłaszcza psychoterapia (w tym rodzaje takie jak terapia poznawczo-behawioralna). Najsilniejsze odnotowane efekty dotyczą cechy neurotyczności, która jest czasami nazywana negatywną emocjonalnością.
Jaki jest mój typ osobowości?
Psychologowie zajmujący się badaniem osobowości uważają, że typologie są na ogół zbyt uproszczone, aby wyjaśnić różnice między ludźmi. Zamiast tego mają tendencję do polegania na ramach, takich jak model wymiarów takich jak np. MBTI. W modelach osobowości, każda osoba mieści się gdzieś na kontinuum dla każdej cechy, w porównaniu z resztą populacji osoba może stosunkowo wysoko lub nisko ocenić cechę, taką jak ekstrawersja lub ugodowość, lub bardziej szczegółowe aspekty każdej z nich ( takie jak asertywność czy współczucie). Połączenie tych różnych poziomów cech opisuje osobowość.
Aby ocenić te indywidualne różnice, stworzono różnorodne testy osobowości. Testy te zwykle skłaniają ludzi do wskazania, w jakim stopniu różne opisy myślenia lub zachowania odzwierciedlają ich własne tendencje. Na podstawie odpowiedzi danej osoby test daje opis „typu osobowości” (w przypadku testu takiego jak MBTI) lub wskazuje, jak dana osoba wypada w porównaniu z innymi respondentami pod względem szeregu cech.
Skąd się bierze osobowość?
Dlaczego jednostki rozwijają takie osobowości i jak bardzo czyjaś osobowość zazwyczaj zmienia się w czasie, to jedne z największych pytań w psychologii osobowości. Nauka dostarcza pewnych odpowiedzi, ale wciąż jest dużo miejsca na debatę i eksplorację.
Genetyka częściowo pomaga wyjaśnić różnice w cechach osobowości, ale inne czynniki z pewnością odgrywają pewną rolę. Zaproponowano szereg teorii osobowości, aby wyjaśnić, czym jest osobowość i dlaczego jednostki stają się tym, kim są, przy czym niektóre koncentrują się bardziej niż inne na potencjalnych czynnikach niegenetycznych, takich jak przyjmowanie przez osobę nowych ról społecznych (takich jak małżonek lub rodzic ).
Pomimo swojej codziennej stabilności osobowość może zmieniać się w dłuższej perspektywie, potencjalnie w znacznym stopniu w ciągu życia danej osoby. Badania sugerują, że ludzie mają tendencję do wykazywania oznak rosnącej dojrzałości (w tym na przykład zwiększonej wrażliwości społecznej) w wynikach testów osobowości wraz z wiekiem. Możliwe jest nawet celowe zmienianie aspektów własnej osobowości poprzez wielokrotne podejmowanie wysiłków, aby zachowywać się inaczej.
